Section : Quality Solving

วันศุกร์ที่ 12 กรกฎาคม พ.ศ. 2556

การบริการ (Servicing) กับ ISO : Blog 30

การบริการ (Servicing) : Blog ที่ 30
บริษัท เค เอส เนชั่น คอนซัลแตนท์ จำกัด
KS NATION CONSULTANT CO.,LTD.
เลขที่ 823/28  ถนนพรหมาสตร์  ตำบลบางปลาสร้อย  อำเภอเมือง  จังหวัดชลบุรี  20000
ติดต่อ K.NAT K.Sun Mobile: 081 3029339, 0886560247, 083 2431855
E-Mail:  ksnationconsultant@hotmail.com, isoiatf@hotmail.com   
Bangkok Fax: 02 7441859
Line ID: iatf16949
ให้คำปรึกษาและอบรมทุกระบบ ISO
ให้บริการเป็น QMR/EMR/OHSMR สำหรับ SME 
รักษาระบบ ISO แทนตำแหน่งที่รอสรรหา
"นึกถึงไอโซ่ โทรหา KS" 081 3029339, 088 6560247

ณ วันนี้ ระบบบริหารคุณภาพ ค่อนข้างจะนิ่ง ไม่เปลี่ยนแปลง
ISO9001:2015 ยังน่าจะใช้รับรองอีกสักระยะ ไม่ปรับเวอร์ชั้น
แต่ด้านความปลอดภัยกับด้านแรงงาน น่าจะมีความเข้มงวดขึ้น
วันที่ 1 มิถุนายน 2565 PDPA: Personal Data Protection Act

วันที่ 10 มิถุนายน 2565 จะมีผลบังคับใช้ โรงงานที่มีพนักงาน
ตั้งแต่ห้าสิบคนขึ้นไป ต้องมีจัดทำมาตรฐานระบบการจัดการ
อาชีวอนามัย ความปลอดภัย....
ดังนั้นโรงงานที่ได้รับรอง ISO45001:2018 ถือว่า มีครบถ้วนแล้ว

โรงงานที่ต้องมี บุคลากรเฉพาะรับผิดชอบความปลอดภัยการเก็บรักษาวัตถุอันตราย: บฉ ที่กรมโรงงานอุตสาหกรรมรับผิดชอบ พ.ศ.2551      มีผลบังคับใช้เมื่อวันที่ 18 เมษายน 2554 ช่วงนี้คนเข้าทดสอบมาก
โรงงานที่เข้าข่ายนี้ เข้าใจง่ายๆ คือ
1 มีวัตถุอันตราย 1,000,000 กิโลกรัมต่อปี ทั้งผลิต นำเข้า ส่งออก
2 พื้นที่จัดเก็บวัตถุอันตรายตั้งแต่ 300 ตารางเมตรขึ้นไป
3 เข้าข่ายวัตถุไวไฟ สารออกซิไดซ์ และสารเปอร์ออกไซด์
แต่ถ้ามีใช้สารเคมีอันตรายตั้งแต่ 1,000 กิโลกรัมต่อปี
ต้องรายงานกรมโรงงานอุตสาหกรรมทุกสิ้นเดือนมีนาคมของทุกปี
เพิ่มจากที่ส่งรายงาน สอ.1  วัตถุอันตรายให้กระทรวงแรงงาน
ทุกสิ้นเดือนมกราคมของทุกปี

โรงงานที่ตั้งในนิคมอุตสาหกรรม ที่ใช้ก๊าซไวไฟหรือของเหลวไวไฟ
ที่มีปริมาณครอบครองตั้งแต่ 4,545 กิโลกรัม ต้องทำ 
PSMProcess Safety Management 
เพื่อความปลอดภัยจากไฟไหม้และเกิดการระเบิด
ถ้าทำระบบ ISO จะเข้าใจ มีทำ Internal Audit, Management Review
รวมถึงให้ External Auditor มาตรวจ ณ โรงงาน

In-House Training and Consulting
ให้คำปรึกษา จัดทำระบบ อบรมภายใน
ช่วงนี้โรงงานเริ่มอบรมภายใน เพื่อป้องกันโควิท 19 
การ์ดไม่ตก ใส่แมส จัดระยะห่าง ล้างมือด้วยเจลเสมอ
ISO9001:2015, ISO13485:2016
ISO14001:2015, ISO45001:2018
ISO31000:2018 การบริหารความเสี่ยง
IATF16949:2016, ISO19011:2018 Internal Auditor
Control of Documented Information ทุก ISO
ผู้เข้าอบรมเข้าอบรมที่ผ่านเกณฑ์ KS ออก Training Certificate ให้ทุกท่าน

In-House Training and Consulting
ให้คำปรึกษา จัดทำระบบ อบรมภายใน
FMEA What’s Change in The New AIAG & VDA 1st Edition 2019. 
หลักสูตรบรรยายหนึ่งวันเต็ม บรรยาย DFMEA, FMEA-MSR และ PFMEA 
     สำหรับโรงงานที่มี Design พนักงานเข้าใหม่ วิศวกรใหม่ หรือผู้สนใจ
การประยุกต์ใช้ PFMEA by AIAG & VDA 1st Edition 2019. 
    New FMEA By AIAG & VDA
AP แทนที่ RPN ติดตามที่ Blog 60 Click: quality1996-quality1996.blogspot.com/

สำหรับ ISO45001:2018 แตกต่างกับ OHSAS18001:2007 
มาตรฐานใหม่ฉบับนี้ประกาศใช้แล้วเมื่อวันที่ 12 มีนาคม 2018
แต่ OHSAS18001:2007 ยังให้การรับรองได้จนถึงวันที่ 28 กุมภาพันธ์ 2021 ดังนั้นตั้งแต่วันที่ 1 มีนาคม 2021 จะมีแต่ ISO45001:2018 เข้ามาแทนที่ สามารถคลิ๊กไปอ่านที่ link   http://safetysolving.blogspot.com/

คุณภาพเป็นเลิศ  ราคาพอเพียง  ลูกค้าพึงพอใจ
823/28 ถนนพรหมาสตร์ อำเภอเมือง ชลบุรี    
081 3029339, 083 2431855 
โทรสาร 02 7441859
Line ID: iatf16949
ksnationconsultant@hotmail.com 
isoiatf@hotmail.com
หรือที่ isobible@gmail.com
ออกใบ Certificate ให้ผู้เข้าอบรมจริงทุกท่าน ค่าฝึกอบรมสามารถนำไปลดหย่อนภาษีได้
วันที่อบรมสามารถอบรมแยกจากกันคนละเดือนหรือตามความสะดวก
มีทั้งแบบเร่งด่วนหรือโครงการปกติ
"as your require"
บทความ ISO9001&IATF16949/TQM/Six Sigma สามารถคลิ๊ค
บทความ GMP/HACCP/FSMS  link:  http://qualitysolving.blogspot.com/
บทความ EMS/OH&S /SA8000  link: http://safetysolving.blogspot.com/
Check List ISO ทุกระบบ link:  http://Mcqmrtraining-Mcqmr.blogspot.com/
สำหรับโรงงานที่ต้องการควบคุมและกำจัดสัตว์รบกวนและสัตว์พาหะ ทั้งแมลง ปลวก นก หนูต่างๆ
สามารถติดต่องาน Pest Control โดย Click:   http://www.nanoherb.com
บทความด้านระบบการจัดการต่างๆของ McQMR และ Soonthorn  Ngamprompong หรือ                   ของสุนทร งามพร้อมพงศ์ (อาจารย์ศรราม) เป็นลิขสิทธิ์ของบริษัท KS NATION CONSULTANT CO.,LTD. ห้ามสำเนาและคัดลอกโดยไม่ได้รับอนุญาต Copy Right, All Rights Reserved.   
กรณีสงสัยสอบถามได้ที่ E-Mail: ksnationconsultant@hotmail.com ฟรี 

อบรมภายในราคาพิเศษ:
หลักสูตร Logical Thinking คิดแบบมีตรรกะ อบรมหนึ่งวัน 
ISO9001:2015 New Version และ IATF16949:2016 
หลักสูตรข้อกำหนด Requirements of ISO9001:2015 New version    
หลักสูตร Risk Management of ISO9001:2015
หลักสูตรผู้ตรวจติดตามภายใน Internal Auditor of ISO9001:2015
EMS ISO14001:2015 New Version
หลักสูตรข้อกำหนด Requirements of ISO14001:2015 New Version    
หลักสูตร Risk Management of ISO14001:2015 
หลักสูตรผู้ตรวจติดตามภายใน Internal Auditor of ISO14001:2015
OH&S ISO45001:2018
หลักสูตรข้อกำหนด Requirements of ISO45001:2018 New Standard    
หลักสูตร Risk Management of ISO45001:2018
หลักสูตรผู้ตรวจติดตามภายใน Internal Auditor of ISO45001:2018
หลักสูตรต่างๆ ราคาพิเศษ หรือดูจากโบชัวร์ที่จัดส่งให้
หลักสูตรพิเศษ เช่น
* การคิดแบบมีตรรกะ (Logical Thinking)
* การสอนงาน (The Coaching)
* หัวหน้างานสมองเพชร (Genius Supervisory)  

บทความที่ 28, 29, 30 (เดิม) เนื้อหาเพื่อชี้แจงและให้เห็นถึงสิ่งสัมพันธ์เรื่องการร้องเรียนในสังคมให้เป็นประโยชน์ต่อผู้บริโภคและประชาชนทราบ โดยเปรียบเทียบกับ ISO อย่างไร & โดยเน้นว่า สคบ. เป็นที่พึ่งของประชาชนได้แน่นอน ผู้เขียนเกรงว่าจะปะปนกับบทความมาตรฐาน ISO จึงย้ายทั้งสามบล๊อคไปที่เวบ McQESMR ติดตามบทความเดิมที่นั่นครับ
บทความสามตอนที่ย้ายไป คือ
บริษัท เทสโก้ คาร์ด เซอร์วิสเซส จำกัด เรียกเก็บเงินค่าปรับที่ลูกค้าปฏิเสธจ่ายค่าธรรมเนียมรายปี (Annual Fee) ของปีถัดไปโดยไม่ชอบด้วยกฎหมาย ซึ่ง สคบ. ชี้บ่งแล้ว จากนั้นส่งเรื่องให้หน่วยงานที่เกี่ยวข้องแล้ว

2 ศุภาลัย ปาร์ค เกษตร ดินแดนที่ลูกค้าต้องระวัง จอดรถโดยไม่สังเกตุสัญญลักษณ์ให้ดีถูกล๊อคล้อรถยนต์ เรียกปรับเงินครั้งละหนึ่งพันบาท หากลูกค้าไม่ยอมรับ ขู่แจ้งข้อหาบุกรุก ทั้งที่ผ่านขั้นตอนการเข้า-ออกที่ป้อมยาม อย่างนี้เรียกว่า บุกรุกตามกฎหมายได้หรือไม่  (ติดตามรายละเอียดตอน 2)

3 พนักงานชื่อ ณรงค์แห่ง SCB หรือ Credit Card  ของธนาคารไทยพาณิชย์กับคำขอโทษลูกค้าตามที่ตกลงกัน แต่กลับกลายเป็นส่งบัตรกำนัลมาให้สองพันห้าร้อยบาท (ติดตามรายละเอียดตอน 3)

ผู้เขียนจะหาเวลามาเขียนบทความเกี่ยวกับงานบริการ หรือ Service หรือ Customer Servicing
มีหลายบริษัทที่ขอรับรอง ISO9001:2008 ในขอบเขตการบริการ มักเป็นงานประเภท Trading หรือ ซื้อมาและขายไป หรือที่พบยังมีงานฝึกอบรม (Training) หรืองานให้บริการต่างๆของสถานศึกษา แม้แต่รถสาธารณะบางสาย เท่าที่พบ ได้รับรอง ISO ด้านบริการเช่นกัน ขสมก หรือ องค์การขนส่งมวลชล มีออกข่าวจะให้รถเมล์เน้นทำระบบ ISO9001 เพื่อยกระดับการบริการประชาชน สร้างความพึงพอใจให้กับประชาชน นับว่าเป็นสิ่งที่ดี

ปัจจุบันการขอรับรอง ISO 9001:2008 ด้านบริการมีหลายสถานประกอบการจัดทำระบบ เช่นขอบข่าย การซื้อมาและขายไป (Trading) เครื่องจักร บางแห่งขอรับรองในขอบข่ายการบริการติดตั้งปั้นจั่น บางแห่งขอรับรองในขอบข่ายให้การฝึกอบรม บางแห่งให้บริการตรวจสอบชิ้นงาน บางแห่งเป็นขอบข่ายการจัดหาพนักงานรับเหมา (Sub-Contractor)


ผู้เขียน มองงานบริการกับการประเมินความเสี่ยงกับ ISO9001: 2015 จะหาเวลามาเขียนเป็นบทความงานบริการรุ่นพ่ออาจดูง่ายๆและธรรมดา ปัจจุบันงานบริการไปไกลมาก ขอสะท้อนความนึกคิดกลับไปยังรุ่นพ่อ ตำนานสื่อผืนหมอนใบ ดิ้นร้นต่อสู้ชีวิตอย่างสมศักดิ์ศรี ไม่มีปริญญา ไม่มีสัญญา แต่ยึดมั่นในสัจจะวาจา มีจริยธรรมในการค้าขาย จนสามารถทำธุรกิจเติบโต ส่งต่อรุ่นถัดไป

วันนี้พนักงานรุ่นใหม่ ผู้เขียนกังวลใจ มักขาดสองสิ่ง คือ ไม่มีสัจจะ และ ไม่มีสัมมาคารวะ รวมถึงการดูแลพ่อแม่อาจหายไปในบางคน หมายถึงขาด หย่อน หรือลืมด้วยเหตุผลต่างๆ ไม่อยากกล่าวว่า เด็กรุ่นใหม่ค่อนข้างมาก ขาดไปในสิ่งสำคัญ ยิ่งเรื่องความกตัญญูต่อพ่อแม่ หรือผู้มีพระคุณ รวมทั้งนายจ้าง คิดว่าน่าจะตกหล่น

ผู้เขียนทำงานโรงงานมานาน ทุกโรงงานที่เราเคยอยู่ ถือว่ามีพระคุณต่อเราอย่างยิ่ง เคยเป็นที่ทำงาน ให้เรามีข้าวรับประทานทั้งครอบครัว แม้จะลาออก หรือจากลาแล้ว ในใจยังระลึกถึงบุญคุณเสมอมา ไม่เคยลืม ต้องท่องและจดจำขึ้นใจ แต่เด็กรุ่นใหม่บางกลุ่ม คิดต่างแค่ว่า "จ้างแค่ไหน ก็ทำให้แค่นั้น" ผู้เขียนกล่าวบ่อย เวลาบรรยาย ISO ว่า คนเรา " ต้องทำงานในหน้าที่ก่อน อย่าทำเกินหน้าที่ แต่ไม่ใช่แค่หน้าที่"  ต้องตีความหมายให้ออก ย่อมส่งผลให้การทำงานเจริญรุ่งเรืองทั้งต่อตนเองและองค์กร

ผู้เขียน เน้นรับงานจากโรงงานเป็นกิจกรรมนอกสถานที่ การยึดมั่นในข้อสัญญาช่วยให้สบายใจทุกฝ่าย ปกติรับงาน มักให้ลูกค้าทำสัญญา แต่เพราะความเชื่อใจลูกค้า จึงไม่ได้ร้องขอให้มีการทำสัญญาในช่วงหลังๆ เริ่มรู้ว่า รับงานมีความเสี่ยงและลำบากได้ เน้นยืดหยุ่นกับลูกค้าเป็นกรณีพิเศษ ให้ความสะดวกทุกอย่าง มัวจะรอให้ทำสัญญา กำหนดการเดินทางใกล้เข้ามาทุกระยะ ขืนเป็นแบบนี้จะไปไม่ทันตามที่ผู้บริหารกำหนด ดังนั้นการทำธุรกิจลักษณะนี้เรียกว่า เกิดความเสี่ยงสูง เพราะไม่มีหลักประกันใดๆว่าอีกฝ่ายจะรักษาคำพูดหรือไม่ ต้องเชื่อใจกัน

ก่อนออกเดินทางหนึ่งถึงสองวัน ผู้ประสานงานของลูกค้าแจ้งว่า มีบางคนจะไปร่วมงานไม่ได้ แต่จะมีคนอื่นมาแทน ขอให้ทำประกันชีวิตการเดินทางให้เพิ่มเติมอีก ทุกอย่างเพิ่มต้นทุน ทีมงานจึงปฏิเสธการทำให้เพิ่ม และเริ่มกังวลใจว่างานนี้ต้องมีอุปสรรคมากมาย ผู้เขียนมาทราบวันเดินทาง ติงน้องทีมงาน บอกผู้เขียนช้าไป แต่เขารับผิดชอบจุดนี้มีสิทธิตัดสินใจได้ ผู้เขียนติงว่าน่าจะทำเพิ่มให้ลูกค้า โทรศัพท์ไปหาบริษัทประกันชีวิตเกี่ยวกับการเดินทาง ซึ่งเราใช้บริการบ่อยๆ พี่ที่ทำเรื่องเขาเข้าใจการรับงานนี้ดี เพิ่มแค่ไม่กี่คน ต้นทุนเพิ่มอีกร้อยหรือสองร้อยกว่าบาท อย่าไปคิดมาก ขนาดที่พักเพิ่มต้นทุนอีกร่วมสองหมื่นบาท ผู้เขียนยังตัดสินใจให้ โดยไม่เสนอราคาเพิ่มกับลูกค้าสักบาท เพราะเรื่องดูยาว ยุ่งยาก และไม่จบเพราะวันเดินทางใกล้และกระชันชิดมาก การรับงานแบบนี้ถือว่ามีความเสี่ยงสูง

บางสถานที่จะมีฐานนอก อาจใช้ครูฝึกจากค่ายทหารมาร่วมเป็นวิทยากร

หลังกลับจากเดินทางแล้ว ทีมงานเรียกเก็บค่างวดที่เคยสัญญาจะจ่ายก่อนวันเดินทางจริง แต่มีขอเลื่อนเป็นขอจ่ายวันกลับจากเดินทาง และขอเลื่อนอีกเป็นหนึ่งสัปดาห์ให้หลังกลับจากจัดกิจกรรมแล้ว และเลื่อนออกไปเรื่อยๆแบบนี้นับว่าเป็น "ความเสี่ยง" เช่นกัน 

ที่โรงงานแห่งนั้น ช่วงวันหยุดสงกรานต์ปี 2541 ให้ขอคนมาทำงานวันหยุดยาว ไม่มีใครยอมมาทำ พนักงานร้องขอต้องได้สามแรงจึงจะมาทำให้ เหตุการณ์ครั้งนั้นผู้จัดการโรงงานอนุญาตให้ทำแต่ท่านหมายถึงให้สองแรงรวมกับค่าตอบแทนปกติถือเป็นสามแรง แต่พนักงานหมายถึงสามแรงต่างหาก ผู้เขียนรับผิดชอบอยู่ดูแลโรงงาน เข้าใจว่าสองฝ่ายตกลงตรงกันแล้ว พนักงานขอให้รับรองว่าต้องได้สามแรง

ผู้เขียนตอบว่า รับรองทุกคนได้สามแรงแน่นอน หลังสงกรานต์จึงทราบว่า ที่คุยกันนั้นคนละมุม สุดท้ายเพื่อรักษาสัจจะวาจา ผู้เขียนเรียกพนักงานประมาณร่วมร้อยคน มารับค่าแรงอีกหนึ่งแรงที่เหลือเพราะบริษัทไม่ได้จ่ายให้ พนักงานถามว่าถ้าเป็นเงินของรองผู้จัดการโรงงาน พวกเขาไม่ขอรับ ผู้เขียนตัดสินใจบอกว่าเป็นเงินของบริษัท สำนักงานใหญ่ที่สีลมส่งมาให้ต่างหาก และจ่ายให้ครบทุกคนทั้งที่เป็นเงินส่วนตัวของผู้เขียน โดยไม่บอกผู้จัดการโรงงานรู้ ไม่อยากให้ท่านไม่สบายใจ ท่านเป็นคนตรง เหมือนหลงจู๊บริหารโรงงานได้ แต่การศึกษาท่านไม่สูง ผู้เขียนยังยอมรับท่านทั้งใจ ให้ความนับถือ ท่านก็มอบอำนาจ ให้ผู้เขียนบริหารโรงงานฝ่ายหลักได้เต็มที่ทั้งฝ่ายผลิต ฝ่ายวิศวกรรม และฝ่ายประกันคุณภาพ ทำงานร่วมกันดีมาก แถมใครแหลมหรือฟาล์ว พี่ที่เป็นผู้จัดการโรงงาน คอยช่วยหวดซ้ำ แต่อย่างว่าคนรุ่นใหม่ ส่วนใหญ่จบปริญญาโท พี่/ผู้จัดการโรงงาน มักกล่าวว่า ทำไมคุยกันกับพี่ไม่รู้เรื่อง แล้วทำไมผู้เขียนจึงคุยได้ เหตุผลคือ ต้องทนฟัง และอดทนในการฟัง ผสมผสานทั้งพระเดชและพระคุณ เพราะว่าผู้จัดการรุ่นใหม่ ก้าวสู่ระบบดิจิตอล ส่วนท่านกับผู้เขียนยังเป็นอนาลอค 

สมัยเด็ก ผู้เขียนใช้ชีวิตกับคุณพ่อ เดินทางเร่ขายเสื้อผ้าแบกะดินบ้าง ตามแผงลอยบ้าง คุณพ่อจะสอนเราว่า การรักษาคำพูดนั้นสำคัญที่สุด ภาพที่เห็น คุณพ่อ ถกเถียงกับเถ้าแก่ ที่มาส่งของ/เสื้อผ้า เรื่องเงินไม่กี่บาท ยังไม่ยอมกัน เพราะกำลังตกลงการค้าขาย หลังจากตกลงแล้ว สั่งของเท่าไรก็เท่านั้น สองท่านนั่งดื่มน้ำชาและข้าวต้ม คุณพ่อเลี้ยงเถ้าแก่หมดไปหลายสิบบาท กลับยิ้มแย้ม ท่านบอกว่านั่นคือ ความนับถือ 

ครั้งหนึ่งผู้เขียนเดินทางจากอำเภอท่าตะโก มายังจังหวัดนครสวรรค์ รถโดยสารหมด คืนนี้กลับบ้านไม่ได้ นึกถึงคุณพ่อบอกให้ไปบ้านเถ้าแก่ที่นครสวรรค์ ซึ่งเป็นร้านค้าส่งผ้ารายใหญ่ เถ้าแก่ท่านเลี้ยงข้าวและให้ที่พักเราอย่างเต็มที่ มูลค่ามากกว่าคุณพ่อเลี้ยงท่านเสียอีก นั่นเป็นเรื่องราวที่เกิดขึ้นในปี พ.ศ. 2513 นับแล้ว 44 ปีที่ผ่านมายังอยู่ในความทรงจำว่า ธุรกิจต้องมีจริยธรรม
สัจจะสำคัญที่สุด 

ผู้เขียนทราบจากผู้บริหารท่านหนึ่ง มีจัดซื้อคนหนึ่งของลูกค้า ทุจริตต่อหน้าที่ ไปติดตามงานที่ผู้ส่งมอบหรือซัพพลายเออร์ (Supplier) เรียกรับเงิน หากไม่ให้ ทำการย้ายแม่พิมพ์ฉีดชิ้นงานออก สุดท้ายฝ่ายบุคคลของโรงงานลูกค้า สามารถรวบรวมหลักฐานการทุจริตได้ และให้ออกจากงานโดยไม่จ่ายค่าตอบแทน

ผู้เขียนมีเพื่อนและน้องๆเป็นผู้จัดการฝ่ายจัดซื้อ หลายคนพูดตรงกัน ตำแหน่งนี้มีคุณมีโทษ มีผู้ส่งมอบหรือซัพพลายเออร์ (Supplier) นำของขวัญมาให้วันเกิดบ้าง ส่งตรงถึงบ้านหลังรับไปแล้วเกิดกังวลใจว่าเป็นการทุจริตต่อหน้าที่หรือไม่ ยิ่งพบเรื่องว่า อีกโรงงานมีการตกเบ็ด หมายความว่า มีการให้สินบนต่อพนักงานจัดซื้อ พอรับไปแล้ว กลายเป็นว่าบริษัทของตนเอง ใช้เป็นวิธีตรวจสอบความโปร่งใสของคนฝ่ายจัดซื้อ 

เพื่อนผู้เขียนคนหนึ่งพูดติดตลกว่า ใจจริงก็อยากได้ของขวัญ แต่กลัวโดนตกเบ็ด ไม่เอาตำแหน่งผู้จัดการฝ่ายจัดซื้อไปเสี่ยง ผู้เขียนตอบว่า แม้จะคิดยังไม่ควร จำได้ไหมว่า ผู้เขียนบอกว่าไปตรวจผู้ส่งมอบหรือซัพพลายเออร์ (Supplier) มื๊อค่ำห้ามรับเลี้ยงเด็ดขาด เพราะจะเป็นบ่อเกิดแห่งความอยากได้ นำพาซึ่งหายนะแห่งชีวิตการทำงาน

สมัยที่ผู้เขียนเป็นผู้จัดการคลังสินค้าควบกับผู้จัดการฝ่ายเทคนิค รับรู้ข้อมูลว่าพนักงานคลังสินค้าคนหนึ่ง เวลามาทำงานขับรถยนต์เก่าๆมาทำงาน แต่ที่บ้านมีรถคันใหม่กลับไม่เคยขับมาทำงานที่โรงงาน มีสร้อยทองเส้นโตเวลาออกนอกบ้าน ทำไมอยู่โรงงานดูซอมซ่อมาก ผู้เขียนเริ่มแปลกใจ พบว่าหัวหน้างานคลังสินค้า ไม่สามารถรับมือกับพนักงานคนนี้ การสั่งซื้อลังไม้ใส่บรรจุสินค้า/พาลเลทไม้ ทำไมต้องเลือกซื้อผู้ผลิตที่ไกล รายอยู่ใกล้ๆกลับไม่ซื้อเลย และราคากลับสูงกว่า

ผู้เขียนตามพฤติกรรมสักพัก จึงใช้อำนาจหน้าที่ผู้จัดการคลังสินค้าลงไปช่วยหัวหน้างาน ให้ดาบเต็มที่สามารถจัดการได้ทุกเรื่องในการบริหารคลังสินค้าใหม่ ให้เปลี่ยนการซื้อวัสดุและพาเลทไปรายอื่นๆแบบเฉลี่ย หาที่มีคุณภาพและราคาสมเหตุสมผล ผู้เขียนไม่เคยมีความคิดต้องราคาถูกเป็นที่ตั้ง เพราะเข้าใจคนทำธุรกิจต้องมีกำไร จึงจะอยู่รอดได้ แค่เปลี่ยนแปลงแบบพลิกขั้ว แค่นั้นแหละ ความจริงก็ปรากฏ พบว่ามีการเสนอให้เงินใต้โต๊ะต่อชิ้นสามสิบบาท จึงให้ข้อคิดหัวหน้าไปว่า เงินไม่ใช่ของเรา อย่าไปรับ แต่ถ้าเงินเป็นของคุณ บริษัทไม่ให้ ผมต้องทวงถามให้ เงินก้อนไหนของบริษัท คืนเจ้านายไป ท่านให้เรามีงานทำ ดูแลครอบครัวเรา พระคุณก็ล้นฟ้าแล้ว 

เหตุการณ์นี้พนักงานฝ่ายคลังสินค้า ร่วมมือกับฝ่ายจัดซื้อคนหนึ่ง ทั้งคู่สนิทสนมกัน ทำงานประสานกันดีมาก เบื้องหลังเมื่อความจริงปรากฏ ให้บล๊อคทุกขั้นตอนที่เป็นจุดอ่อน พนักงานคนนั้นพอรู้ว่าเป็นฝีมือเรา เข้ามาตีรวนระบบ ออกอาการรวมพวก สั่งพนักงานคลังสินค้าอีกหกคนเชื่อฟังเขาคนเดียว ผู้เขียนจึงลงไปคลุกคลีกับพนักงาน ให้ความจริงใจ ช่วยเหลือสิ่งที่พนักงานเหล่านั้นถูกเรียกว่า จับกัง เพื่อให้หัวหน้างานคลังสินค้า เข้าบริหารงานเบื้องต้นให้ได้ เวลาผ่านไปพนักงานทั้งคลังสินค้าให้ความร่วมมือ ผู้เขียนจึงเรียกตัวแสบนั้นมาคุยต่อหน้าพนักงานทั้งหลายว่า ถ้าคุณไม่ตั้งใจทำงาน ไม่หยุดพฤติกรรมทุกอย่าง ให้พิจารณาตนเอง ผู้เขียนชี้ไปที่ประตูทางออกของโรงงาน และกล่าวว่า ถ้าจะเดินออกไปเหมือนวันก่อนที่ละทิ้งงานล่วงเวลา และยุยงพนักงานให้ทิ้งงานทั้งกลุ่ม ดีว่าผมมาทันเวลา อย่าทำอีก ขืนปล่อยให้สินค้าโดนฝน ก้าวออกไปแล้วไม่ต้องกลับมา จากวันนั้นเมื่อหมดฤทธิ์เดช หัวหน้างานคลังสินค้า สามารถทำงานได้ตามที่มอบหมายและเกิดความสุขในการทำงานของคนหมู่มากทั้งฝ่ายคลังสินค้า

ขอยกตัวอย่างที่ไม่คาดคิดว่าจะพบ สมมติว่า มีลูกค้าสักราย  ได้ไปร้านอาหาร สั่งลาดหน้าหนึ่งจาน พอรับประทานเสร็จ เดินไปบอกแม่ค้าว่า ผมประมาณและประเมินแล้ว ลาดหน้าจานนี้ พี่ใส่ผัก ใส่เส้น ใส่หมู ต้นทุนน่าจะไม่เกินสิบบาท ผมให้ค่าแรงที่ทำอีกห้าบาท รวมเป็นต้นทุน 15 บาท ฉะนั้นพี่ขายจานละ 40 บาท มีกำไรมาก ต้องลดให้อีก 20 บาท ท่านจะคิดอย่างไร

เมื่อการต่อรองราคาจบขั้นตอนไปแล้ว เป็นมารยาทที่ต้องเคารพซึ่งกันและกันแต่ว่าหลังจากนั้นฝ่ายจัดซื้อโทรศัพท์มาขอลดราคาอีก 20% แจ้งว่า ตอนตกลงราคานั้นฝ่ายจัดซื้อไม่ได้เข้าร่วมการเจรจาด้วย อีกท่านก็ว่า คำนวรแล้วคุณมีกำไร อย่างไรก็ต้องลดราคาลงอีก

เรื่องที่เกิดขึ้นครั้งนี้ถือว่าเกิดจากพนักงานเพียงกลุ่มเล็กๆกลุ่มหนึ่ง จะหักราคา อาจถือเป็นเรื่องของผลประโยชน์ ซึ่งผลลัพธ์ อาจจะออกเป็นบวกหรือลบ การหักราคาได้ ต้องหักไว้ก่อน ความคิดลักษณะนี้ เคยเกิดขึ้นกับองค์กรหนึ่ง บัญชีและการเงิน ไปหักราคาตามที่ตกลงไว้หนึ่งแสน จ่ายช่างติดตั้งเครื่องจักรแค่แปดหมื่นบาท ผู้รับเหมาและช่าง ก็ยอมให้หัก ต่อมาเครื่องจักรตัวอื่นเกิดเสีย และมีอีกหลายเครื่องต้องติดตั้งเพิ่ม เรียกช่างกลุ่มนั้นมารับงาน ปรากฏไม่มีใครยอมมารับงาน สุดท้ายเครื่องจักรนั้นจอดตัวเปล่าไปกว่าสองเดือน เสียหายผลผลิตไปมาก พอไปเรียกช่างกลุ่มอื่นมาทำ กลุ่มอื่นๆเลยเสนอราคาแบบเผื่อโดนหัก เรียกไปหนึ่งแสนห้าหมื่นบาท

สิ่งสำคัญ คือ ผู้เขียนบอกทีมงานว่า บางครั้งไม่ต้องคิดถึงคำกำไร หากต้องขาดทุนก็ไม่เป็นไร ในการทำธุรกิจขอให้ทุกคนตระหนักต้องไม่เอาเปรียบซึ่งกันและกัน ขอให้ยึดเป็นปรัชญาประจำใจว่า  "ไม่เอาเปรียบลูกค้า ให้ลูกค้าได้เปรียบดีกว่า" 


การทำงานต้องเข้าใจ หน้าที่ อำนาจและบทบาท สมัยอยู่โรงงานหนึ่ง ได้ข่าวว่าทุกฝ่ายเวลาไปเบิกเงินจากฝ่ายบัญชีและการเงิน จะถูกซักถามเข้มงวดมาก เรื่องเหล่านี้ พบเห็นในหลายๆบริษัท พนักงานบัญชีและการเงิน เราต้องเข้าใจว่าลักษณะงานแบบนี้ คนที่อยู่ฝ่ายนี้ มักจะเป็นคนละเอียด ดูง่ายๆ แพทย์ก็บุคลิคอย่างหนึ่ง วิศวกรและช่าง จะให้บุคลิคแบบคุณหมอ คงจะไม่ได้ หากไม่มีการฟาล์ว หรือ ออฟไซด์ และต้องให้เกียติ ซึ่งกันและกัน ผู้เขียนจะไม่คิดทะเลาะกับใครเลย ยิ่งเป็นตัวแทนฝ่ายบริหาร เป็น QMR/EMR/OHSMR หรือ Food Safety Team Leader หรือประธานโปรเจ็คต่างๆ ยิ่งต้องยึดหลักอ่อนน้อมถ่อมตนให้มาก

ครั้งหนึ่งเคยต่อว่าฝ่ายบัญชี ซึ่งเป็นผู้จัดการชาย เพราะมองว่าออฟไซด์
หรือฟาล์วฝ่ายอื่นๆแล้ว ให้หัวหน้างานขึ้นไปเบิกเงินโครงการ นานมากยังไม่ลงมาและไม่ผ่าน ผู้เขียนขึ้นไปเอง ไม่นึกว่าจะเจอด้วยตนเอง ถูกผู้จัดการท่านนั้นให้ยืนตอบคำซักถาม ถูกถามมากมายและนานมาก ก็ปล่อยให้ถามไปเรื่อยๆ จนสุดท้าย ผู้เขียนกล่าวว่า ถามจบแล้วนะ ต่อไปให้ฟังดีๆ สิ่งที่จะกล่าวต่อไปให้เป็นกระจกสะท้อนถึงบทบาทการทำงานร่วมกัน ต่อไปอย่าได้กระทำแบบนี้อีก ไม่ควรให้ผู้จัดการทุกฝ่ายมายืนฟังคุณซักไซด์และต่อว่า คุณมีหน้าที่จ่ายเท่านั้น ตรวจสอบความถูกต้อง หากพบใครโกงเงินบริษัท จัดการตามกฏทันที

แต่ส่งที่คุณกระทำตอนนี้คือ กระทำตนเป็นกรรมการผู้จัดการซ้อนนายอีกชั้น คุณจงพิจารณาดูว่า นายท่านเซ็นอนุมัติแล้ว ท่านพิจารณาชัดเจนแล้ว ทำไมคุณจึงทำผิดบทบาทหน้าที่ ต่อไปอย่ากระทำแบบนี้อีก ผู้เขียนกล่าวจบ ผู้จัดการฝ่ายบัญชีและการเงินท่านนั้น เซ็นทันที โครงการเดินหน้าต่อไป ทราบว่าจากวันนั้นเป็นต้นมาการซักไซด์ฝ่ายต่างๆลดน้อยลงไปมากโข แต่นิสัยคนเรา บางครั้งแก้ไขยาก มักติดเป็นนิสัย อาจเผลอตัวกระทำอีก อะไรที่ผ่านได้ ขอให้เร่งรัด ทำงานให้ง่ายขึ้น ปัญหาไม่มีวันหมด ยังมีเรื่องต่างๆรอการแก้ไข 

ครั้งหนึ่งรับปากทำงาน CB ขนาดเล็กแห่งหนึ่ง ไปเป็นวิทยากรให้คิดวันละสามพันบาท ยังทำให้เต็มที่ และอย่างดีที่สุด น้องๆบ่นว่า เดินทางเอง เสี่ยงอันตราย ทำให้แล้วไม่คุ้ม สุดท้ายยังไปทำให้  และ CB ไปเก็บลูกค้าวันละสองหมื่นกว่าบาท ผู้เขียนก็สอนน้องว่า นั่นคือ ธุรกิจของท่าน คุณเต็มใจและรับงาน ให้ยึดกติกา 

วันนี้ขอพูดถึง ค่าตัววิทยากรของ KS มาจากสามกลุ่ม ค่อนข้างค่าตัวสูง คือ
1 ทีมงานคุณสมศักดิ์ ประกอบด้วยทีมงานจากโรงงานประสบการณ์สูงมาก ทุกคนจบปริญญาโท มี 7-8 คน รับงานเฉพาะ เน้นคุณภาพสูง ทำตรงเป้าหมาย ไม่สนใจว่าชอบใจหรือไม่
2 ทีมงานคุณวันดี มี 6-7 คน จบปริญญาโททุกคน เป็นกลุ่ม Free Lance Auditor และมัคเทศน์ขึ้นทะเบียน ค่าตัวก็สูงมากทุกคน งานใหญ่ๆจึงจะเรียกใช้ กลุ่มนี้รับงาน CB และบริษัทขนาดใหญ่เป็นหลัก
3 ทีมงาน McQMR มีผู้เขียน น้องและเพื่อนอาจารย์ ส่วนใหญ่จบและเคยเรียนปริญญาเอกทุกคน ทำเพื่อชาติ จึงเก็บในราคาถูกลง หรือถูกมาก แค่มีความสุขในการทำงานเป็นที่ตั้ง ผลกำไรเป็นเรื่องรอง
หากรับงานหนึ่งงานใด เรียกใช้คนจากทีมงานสามสายงานพร้อมกัน แค่ค่าตัวสามคน ก็เกินกว่าห้าหมื่นบาทแล้ว ไม่รวมค่าเดินทางและค่าที่พัก ผู้เขียนจึงมักลุยบรรยาย ISO คนเดียว ในรอบสามเดือนที่ผ่านมา บรรยายแทบจะทุกวัน เพราะคิดในราคาไม่แพง 

ส่วนเรื่องนี้ผู้เขียนสอบถามถึงผู้ที่มีความคิดว่ากำไรมาก คิดมุมใด จึงขอทราบชื่อ เพื่อหาทางออกและให้จบด้วยความเข้าใจตรงกัน ปรากฏว่ากลับไม่มีคำตอบว่าเป็นผู้ใด ได้รับคำขอว่าผู้เขียนรับรองและยืนยัน ต้องบรรยายหนึ่งหลักสูตรที่แถมให้ หรือขอแลกเป็นเงินเพื่อนำไปลดค่ากิจกรรม ผู้เขียนแจงไปว่า ต้องเชื่อใจกัน คนทำธุรกิจแบบต้องการเล่าประสบการณ์และความรู้ให้รุ่นน้องๆเป็นวิทยาทานและก่อให้เกิดประโยชน์ด้านความรู้ ISO ส่วนผลกำไรที่มีบ้างหรือที่ได้มานั้น แค่ประเด็นรองๆเท่านั้น

ครั้งนี้ ถือเป็นอุธาหรณ์ หากยืนยันงานน้อยกว่าสามสิบวันไม่ควรรับงานนั้น ให้ทำเป็นสัญญาทุกรายตามเดิม เรียกเก็บเงินครบถ้วนก่อนวันเดินทางตามตกลงจำนวนขั้นต่ำ ไม่ให้ยึดตามสัดส่วนมาจริง เพราะถือว่า ทำธุรกิจแบบมีความเสี่ยง ซึ่ง ISO9001: 2015 New Version พูดถึงในข้อกำหนด 6.1 พอสรุป ดังนี้
* การดำเนินการต่อความเสี่ยงและโอกาส
ในการวางแผนสำหรับระบบการบริหารคุณภาพ องค์กรต้องพิจารณาประเด็นที่ระบุใน 4.1 และ ข้อกำหนดในข้อ 4.2 และพิจารณากำหนดความเสี่ยงและโอกาสที่จำเป็นที่จะต้องเข้าถึง เพื่อ
a ) มั่นใจว่าระบบบริหารคุณภาพจะสามารถบรรลุตามความตั้งใจ หรือ Outcome
b ) มั่นว่า องค์กรสามารถบรรลุให้สอดคล้องของสินค้าและบริการ และความพึงพอใจของลูกค้าอย่างสม่ำเสมอ
c) ป้องกัน หรือลดผลกระทบที่ไม่พึงประสงค์ 
d) บรรลุการปรับปรุง
กรณีของผู้เขียน ถือว่าข้อกำหนดย่อย c นั้น ผู้เขียนไม่มีการป้องกัน และเตรียมการกับผลกระทบที่จะเกิดขึ้น ดังนั้น องค์กร หรือผู้เขียน ควรมีการวางแผนและการจัดการเกี่ยวกับการลดความเสี่ยงในทางธุรกิจ กิจกรรมใดๆ เพื่อจัดการกับความเสี่ยงและโอกาสต้องเป็นปฏิภาคกับผลกระทบอันมีศักยภาพให้สอดคล้องกับงานบริการ และความพึงพอใจของลูกค้า  
หมายเหตุ ตัวเลือกในการจัดการความเสี่ยง รวมถึงการหลีกเลี่ยงความเสี่ยง การป้องกัน/ควบคุม/ลดความเสี่ยงหรือ การยอมรับความเสี่ยง

เหตุผลส่วนตัวยังไม่เคยเปิดเผยคือ สมัยที่ผู้เขียนเป็นผู้ตรวจประเมิน ISO หรือ CB Auditor กับเพื่อนคนหนึ่ง ไม่มีใครยอมถ่ายทอดความรู้ให้เลย ยุคนั้นต้องขนขวายและศึกษาจากตำราภาษาอังกฤษด้วยความลำเข็ญ จึงจดจำเป็นบทเรียนเมื่อกว่ายี่สิบปีที่แล้วยุดเริ่มแรกของ ISO ในประเทศไทย จึงตั้งปณิฏานว่า ต้องให้ความรู้กับผู้ไม่รู้อย่างจริงใจ เพื่อให้นำไปต่อยอดและนำไปประยุกต์ใช้งานต่อไป 

การใช้เวลาคลุกคลีกับชีวิตโรงงานอย่างยาวนาน บวกกับทำงานในโรงงานต่างๆถึง11 โรงงาน ถึงช่วงหลังจะทำแต่ละแห่งไม่กี่ปี เสมือนอยู่เป็นห้าปี/สิบปี เพราะกว่าจะออกจากโรงงานราวๆเที่ยงคืนเป็นประจำ หรือดึกกว่านั้นทำงานร่วมกับกะกลางคืนเลย ขอเตือนหลายท่านว่าไม่ควรกระทำ เพราะเสียสมดุลในชีวิตส่วนตัวและครอบครัว ทุกอย่างต้องอยู่ในความพอเหมาะและพอดี

หรือว่าฟ้าลิขิตให้ย้ายและเปลี่ยนโรงงานหลายครั้ง เพื่อให้อนาคตของผู้เขียนต้องมาเป็นวิทยากร เก็บประสลการณ์ในสถานที่ต่างๆ มาบรรยายความรู้ให้น้องๆโรงงานมากมาย ถามอะไรมาตอบได้หมด เพราะได้ประสบกับชีวิตจริงและพบเห็นมาทั้งหมดในอดีตจากทุกโรงงาน ซึ่งได้สะสม และสั่งสอนเรา แต่ทำไมกรณีนี้ ถึงงงมาก ไม่คาดการณ์โอกาสเกิด ไม่ได้เตรียมการป้องกันใดๆ เรียกว่า Risk ตามข้อกำหนด 6.1 c ตามมาตรฐาน ISO9001: 2015 New Version ที่จะมีผลบังคับใช้ปลายปี ค.ศ. 2015

ดังนั้นโรงงาน ต้องเตรียมตัวในหัวข้อนี้คือ ทำการบริหารความเสี่ยงให้ครอบคลุมทุกกระบวนการที่สำคัญ หรือเริ่มแรกเลือกทำเรื่องสำคัญและใหญ่ก่อน ต่อมาทำให้ครบทุกฝ่าย ระบุเรื่องนี้ลงในทุกระเบียบปฏิบัติ (Procedure) หรือแยกทำเป็น เมตริก (Risk Matrix)

จากนั้นใช้เครืองมือ (Tools) มาวิเคราะห์ความเสี่ยง หากใช้เครื่องมือต่างๆทางสถิติไม่เป็นใช้ระดมความคิดก็ได้ ผลสรุปเป็นตัวเลขยิ่งชัดเจน บางหัวข้อหากเป็นตัวเลขไม่ได้ให้สรุปผลการตัดสินใจ และนำไปจัดการลดความเสี่ยงและโอกาสเกิด ผู้เขียนขอแนะนำให้ไปศึกษา ISO 14971 ที่ใช้ควบคู่กับมาตรฐาน ISO13485:2012 Medical Device นำมาประยุกษ์ใช้งานได้

ISO14971:2007 คือ อะไร?
เป็นการบริหารความเสี่ยงครอบคลุมตลอดวัฎจักรชีวิตของเครื่องมือแพทย์  แต่ให้ปรับมาใช้ในอุตสาหกรรมของคุณ โดยจะระบุถึงกระบวนการต่างๆ ด้านการจัดการความเสี่ยง รวมถึงการชี้บ่งเกี่ยวกับขั้นตอนต่างๆ ที่จะก่อให้เกิดความเสี่ยงเกี่ยวกับอันตราย  การประเมินความเสี่ยง  และการควบคุมความเสี่ยงให้หักมุมกลับมาเป็นธุรกิจของท่านแทน 

ผู้เขียนแนะนำเกี่ยวกับการบริหารความเสี่ยง ให้ทำแยกแยะเป็นกระบวนการย่อย หาสาเหตุ และหาค่า RPN (Risk Priority Number) โดยใช้ Core Tools ของ ISO/TS16949 คือ FMEA มาใช้ 

หากต้องการความเข้าใจยิ่งขึ้นไปอ่าน BS ISO31000: Risk Management - Principles and Guideline ช่วยท่านตอบโจทย์และปรับสู่ ISO9001: 2015 New Version เกี่ยวกับความเสี่ยง ได้ลงตัว
    
ดังนั้นการบริหารความเสี่ยงให้เกิดประสิทธิผลสูงสุด ต้องคำนึงถึง การกำหนดกระบวนการที่จะเกิดความเสี่ยง การจัดเตรียมคนที่มีความสามารถ รวมทั้งเครื่องมือ เครื่องจักร ทรัพยากรต่างๆในการสนับสนุนอย่างเพียงพอ รวมถึงงานบริการด้วย เพื่อสร้างความมั่นใจในระบบบริหารคุณภาพ ตามมาตรฐาน ISO9001: 2015 New Version จะประกาศใช้ในเดือนกันยายน 2015 ผู้เขียนคาดว่า สี่เดือนสุดท้ายของปี 2015 คงมีไม่มากองค์กรนักที่จะปรับเข้าสู่เวอร์ชั่นใหม่ แต่ก็ไม่แน่ อาจมีเสือสุ้ม ประเภทที่ชอบคำว่า รายแรกของประเทศ ที่ปรับเวอร์ชั่นคนที่หนึ่ง
หากผู้เขียนยังทำอยู่โรงงาน ก็ชอบทำเร่งแบบนี้ มันท้าทายและแก้เหงา ใช้กระตุ้นทีมงาน เหมือนยื่นของ มอก. เคยมีครั้งหนึ่ง ต้องเป็นรายแรกของ มอก. นั้น ได้รับใบอนุญาตก่อนคู่แข่ง

แต่หลังปีใหม่ 2016 หรือในครึ่งปีแรกของ พ.ศ. 2559 น่าจะ 20% เริ่มปรับได้ ที่เหลือน่าจะปรับถ่ายสู่มาตรฐานเวอร์ชั่นใหม่ได้สำเร็จ คงประมาณการตั้งแต่ปี พ.ศ. 2560 เป็นต้นไป

ดังนั้นโรงงานที่ทำระบบบริหารคุณภาพใหม่ คือ เพิ่งทำครั้งแรก อย่าตกใจ จงเดินระบบตามมาตรฐานปัจจุบัน ISO9001: 2008 ต่อไป
ใบประกาศนียบัตร หรือ Certificate ของเวอร์ชั่นปัจจุบัน หากท่านไม่ยอมปรับ หรือจะเลิกทำมาหากิน ใบ Certificate ยังคงใช้ได้ต่อไปสามปี หรือสิ้นสุดภายในเดือนกันยายน พ.ศ.2561 

ส่วนองค์กร/โรงงาน ที่ยังทำระบบนี้ ช่วงรอยต่อ หรือช่วงหนึ่งปีแรกที่ปรับเวอร์ชั่นแล้ว หมายถึงเดือนกันยายน พ.ศ.2558 ถึงเดือนสิงหาคม พ.ศ. 2559 ครบรอบเวลาตรวจติดตามผลการรักษาระบบ (Surveillance) ยังสามารถตรวจติดตามระบบตามเวอร์ชั่น 2008 ของปัจจุบันได้ แต่ CB ใดจะปรับให้บริการตามเวอร์ชั่นใหม่ได้รวดเร็วแค่ไหน ให้ท่านสอบถามหน่วยงาน (CB)ที่ให้การรับรองท่าน

อ่านต่อคราวหน้า

ไม่มีความคิดเห็น:

แสดงความคิดเห็น